پول بیشتر، دل کوچک‌تر؟ بررسی رابطه ثروت و خساست

به گزارش عدد آنلاین، ملک میرمهدی: وقتی صحبت از بخشندگی و خساست می‌شود، معمولاً اولین تصور ما این است که افراد پولدار، به دلیل ثروت و دارایی‌های خود، باید سخاوتمندتر باشند. از طرف دیگر، فکر می‌کنیم فقرا که با محدودیت‌های مالی دست و پنجه نرم می‌کنند، شاید دستشان به خرج کردن بسته‌تر باشد. اما آیا واقعاً اینطور است؟ آیا ثروت بیشتر به معنی دست و دل بازی بیشتر است؟ بیایید با نگاهی روانشناختی به این سوال پاسخ دهیم.

در دنیای اقتصاد رفتاری، تصمیم‌گیری‌های مالی افراد بیشتر تحت تأثیر روانشناسی آن‌هاست تا حساب و کتاب منطقی. پژوهش‌ها نشان می‌دهند که افراد ثروتمند بیشتر مایل به پس‌انداز و سرمایه‌گذاری هستند و معمولاً در موقعیت‌هایی که انتظار می‌رود بخشندگی نشان دهند، ممکن است خوددارتر باشند. دلیل این رفتار ریشه در احساس نیاز به محافظت از دارایی‌هایشان دارد. ثروتمندان، چون به دست‌آوردن و حفظ دارایی‌های خود را نتیجه زحمت و تلاش می‌دانند، تمایل دارند که بیشتر مراقب باشند. به‌طور خلاصه، آن‌ها پول خود را مانند یک منبع محدود می‌بینند که باید به‌دقت مدیریت شود.

از سوی دیگر، تحقیقات نشان داده است که فقرا در برخی موارد سخاوتمندتر هستند. دلیل این امر را می‌توان در احساس همدردی و تجربه مشترک فقر جست‌وجو کرد. افراد کم‌درآمد به دلیل تجربه مستقیم از نیاز و کمبود، بیشتر از ثروتمندان آماده‌اند تا به دیگران کمک کنند. این مسئله به نوعی فرهنگ کمک به همدیگر در جوامع کم‌درآمد مرتبط است، جایی که افراد به یکدیگر تکیه می‌کنند و شبکه‌های اجتماعی نزدیکی دارند.

این موضوع در بسیاری از کشورها و فرهنگ‌ها قابل مشاهده است. مثلاً، در تحقیقاتی که در دانشگاه کالیفرنیا انجام شده، محققان دریافتند که افراد با درآمد کمتر، در آزمایش‌هایی که مربوط به بخشندگی و کمک به دیگران بودند، رفتارهای سخاوتمندانه‌تری از خود نشان دادند. در حالی که ثروتمندان، به‌ویژه آن‌هایی که روی مدیریت مالی و افزایش سرمایه خود تمرکز دارند، در همین شرایط تمایل بیشتری به خودداری از خرج کردن و حفظ منابعشان داشتند.

اما چرا چنین تفاوت‌هایی وجود دارد؟ یکی از دلایل اصلی می‌تواند در نوع نگرش افراد به پول و امنیت باشد. ثروتمندان معمولاً پول را به‌عنوان یک ابزار برای حفظ امنیت و قدرت می‌بینند، و بنابراین تمایل دارند از آن محافظت کنند. اما افرادی که درآمد کمتری دارند، به دلیل عادت به زندگی با کمبود، بیشتر آماده‌اند تا منابع خود را با دیگران به اشتراک بگذارند.

البته، این بدان معنا نیست که همه فقرا بخشنده و همه ثروتمندان خسیس هستند. موارد زیادی از ثروتمندان بخشنده و خیرخواه وجود دارد که میلیاردها تومان را به امور خیریه اهدا می‌کنند. این افراد معمولاً پول خود را به‌عنوان ابزاری برای ایجاد تغییرات مثبت در جهان می‌بینند. از سوی دیگر، برخی از افراد کم‌درآمد ممکن است به دلیل فشارهای مالی، کمتر به کمک به دیگران فکر کنند. همه‌چیز بستگی به شخصیت، تجربیات و باورهای افراد دارد.

نکته مهم دیگر این است که هرچه افراد بیشتر احساس کنند که در یک جامعه قرار دارند و به یکدیگر وابسته هستند، احتمال بخشندگی آن‌ها بیشتر است. احساس امنیت روانی و ارتباط اجتماعی می‌تواند تأثیر زیادی بر رفتارهای مالی افراد بگذارد. به همین دلیل است که در جوامعی که نابرابری اقتصادی بیشتری وجود دارد، شکاف بین رفتارهای مالی ثروتمندان و فقرا نیز بیشتر دیده می‌شود.

در نهایت، رفتار مالی انسان‌ها پیچیده و چندوجهی است. هیچ قاعده قطعی وجود ندارد که ثروتمندان خسیس‌تر یا فقرا بخشنده‌تر باشند. اما آنچه مسلم است، پول تنها عامل تعیین‌کننده نیست. احساسات، تجربیات و باورهای فردی نیز نقش مهمی در این زمینه دارند.