دولت پای خود را از گلیم بورس بیرون بکشد
مهدی خاکی فیروز: بورس اوراق بهادار به عنوان یکی از ارکان کلیدی در جذب سرمایه و تأمین مالی شرکت‌ها، نقشی بی‌بدیل در اقتصاد کشورها ایفا می‌کند.
به گزارش عدد آنلاین، مهدی خاکی فیروز: بورس اوراق بهادار به عنوان یکی از ارکان کلیدی در جذب سرمایه و تأمین مالی شرکت‌ها، نقشی بی‌بدیل در اقتصاد کشورها ایفا می‌کند. با این حال، دخالت‌های دولتی در بورس، هرچند با نیت حمایت از بازار، می‌تواند به تحریف واقعیت‌ها و ایجاد مشکلات جدید منجر شود. در این مقاله به بررسی تأثیرات منفی دخالت‌های دولتی در بورس و راهکارهای مناسب‌تر برای حفظ سلامت بازار خواهیم پرداخت.
ماهیت ریسک‌پذیری بورس
بورس به طور طبیعی با ریسک‌های خاص خود همراه است. نوسانات قیمت‌ها، تغییرات اقتصادی، و تحولات سیاسی و اجتماعی از جمله عواملی هستند که بر روی عملکرد بازار تأثیر می‌گذارند [1]. این نوسانات بخشی از طبیعت بازار سهام هستند و سرمایه‌گذاران باید با این واقعیت کنار بیایند. هدف اصلی بورس، فراهم آوردن محیطی برای جذب سرمایه و انتقال منابع مالی به سمت فرصت‌های سودآور است، که این امر به طور طبیعی با ریسک همراه است. دخالت‌های دولتی برای کاهش این نوسانات می‌تواند به تحریف واقعیت‌های بازار و ایجاد وابستگی به حمایت‌های دولتی منجر شود [2].
تأثیرات منفی دخالت‌های دولتی در بورس
اوراق تبعی و صندوق‌های حمایتی
اوراق تبعی و صندوق‌های حمایتی از سهامداران کوچک به ظاهر راهکارهایی برای کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری به نظر می‌رسند. اما در عمل، این ابزارها می‌توانند مشکلاتی به همراه داشته باشند. اوراق تبعی ممکن است انتظارات نادرست را در سرمایه‌گذاران ایجاد کنند و آن‌ها را به انجام سرمایه‌گذاری‌های پرریسک‌تر ترغیب کنند [3]. صندوق‌های حمایتی، هرچند به نظر می‌رسد که به حمایت از سرمایه‌گذاران خرد کمک می‌کنند، اما در واقع می‌توانند به افزایش وابستگی به حمایت‌های دولتی و کاهش تحلیل‌های مستقل در مورد وضعیت بازار منجر شوند [4].
جمع‌آوری صف‌های فروش توسط شرکت‌های حقوقی دولتی
جمع‌آوری صف‌های فروش توسط شرکت‌های حقوقی دولتی ممکن است در کوتاه‌مدت به حفظ قیمت‌ها کمک کند، اما این اقدام می‌تواند به ایجاد توهم در مورد وضعیت واقعی بازار منجر شود. وقتی که دولت به طور فعال در جمع‌آوری سهام از بازار دخالت می‌کند، ممکن است سرمایه‌گذاران احساس کنند که بازار تحت کنترل است و نوسانات طبیعی بازار را به درستی نمی‌بینند [5]. این توهم می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس سرمایه‌گذاران در تحلیل بازار شود و تصمیمات سرمایه‌گذاری را تحت تأثیر قرار دهد.
بیمه سهام
بیمه سهام به عنوان یکی از ابزارهای حمایتی دیگر، ممکن است به ایجاد احساس امنیت کاذب در سرمایه‌گذاران منجر شود. سرمایه‌گذارانی که به بیمه‌های دولتی وابسته هستند، ممکن است کمتر به تحلیل دقیق بازار توجه کنند و این موضوع می‌تواند به ایجاد عدم تعادل در بازار منجر شود [6].
اوراق خزانه اسلامی با سود ثابت
اوراق خزانه اسلامی با سود ثابت، که معمولاً به عنوان ابزارهای مالی امن و با بازده ثابت شناخته می‌شوند، بهتر است از طریق بانک‌ها عرضه شوند. فروش این اوراق در بورس ممکن است به نوسانات اضافی و فشار بر روی بازار سهام منجر شود [7]. بانک‌ها با نظارت دقیق‌تر و زیرساخت‌های مناسب‌تر، قادر به مدیریت این اوراق هستند و می‌توانند به جذب سرمایه‌های بلندمدت کمک کنند.
پیشنهادات جایگزین
برای حفظ سلامت و کارآیی بورس، دولت‌ها باید از دخالت‌های مستقیم در بازار سهام خودداری کرده و به راهکارهای زیر توجه کنند:
تقویت نهادهای نظارتی: تقویت نهادهای نظارتی و افزایش شفافیت اطلاعات مالی در بازار می‌تواند به کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری و افزایش اعتماد به بازار کمک کند [8]. نظارت دقیق و مقررات روشن می‌تواند به سرمایه‌گذاران اطمینان دهد که بازار به درستی و با شفافیت عمل می‌کند.
توسعه ابزارهای مالی متنوع: ارائه ابزارهای مالی متنوع و مناسب برای سرمایه‌گذاران می‌تواند به توزیع بهتر ریسک‌ها و کاهش فشار بر بورس کمک کند [9]. ابزارهایی مانند صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، بیمه‌های سرمایه‌گذاری در بازارهای غیر بورسی، و مشاوره‌های مالی تخصصی می‌توانند به سرمایه‌گذاران کمک کنند تا با تحلیل بهتری تصمیم‌گیری کنند.
تشویق به سرمایه‌گذاری در بانک‌ها و بیمه‌ها: برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کار، هدایت منابع به سمت بانک‌ها و بیمه‌ها می‌تواند گزینه‌ای امن‌تر و مناسب‌تر باشد [10]. بانک‌ها و شرکت‌های بیمه می‌توانند با ارائه محصولات مالی با سود ثابت و امنیت بیشتر، پاسخگوی نیازهای این دسته از سرمایه‌گذاران باشند.
نتیجه‌گیری
دخالت‌های دولتی در بورس، هرچند با نیت حمایت از بازار سهام طراحی شده‌اند، می‌توانند به تحریف واقعیت‌های بازار و ایجاد مشکلات جدید منجر شوند. برای حفظ سلامت و پویایی بورس، نیاز است که دولت‌ها از دخالت‌های مستقیم خودداری کرده و به تقویت زیرساخت‌های مالی و ابزارهای حمایتی مناسب‌تر بپردازند. بورس باید به عنوان یک نهاد مستقل و انعطاف‌پذیر عمل کند و بتواند به طور واقعی وضعیت اقتصادی را انعکاس دهد، بدون اینکه تحت تأثیر دخالت‌های دولتی قرار گیرد.
منابع:
[1] “Understanding Stock Market Risks,” Investopedia, 2023. [2] “The Impact of Government Interventions on Financial Markets,” Journal of Economic Perspectives, 2022. [3] “Derivative Instruments: Risk and Return,” Financial Times, 2023. [4] “Government Support Mechanisms in Financial Markets,” Harvard Business Review, 2022. [5] “Market Interventions and Their Effects,” The Wall Street Journal, 2023. [6] “Stock Insurance: Risks and Rewards,” Financial Times, 2022. [7] “Government Bonds vs. Bank Offerings: A Comparative Analysis,” Bloomberg, 2023. [8] “Enhancing Financial Market Transparency,” Financial Times, 2023. [9] “Diversification Strategies in Investment Portfolios,” The Economist, 2023. [10] “Safe Investment Alternatives: Banks and Insurance,” Reuters, 2022.
