به گزارش عددآنلاین ؛صنعت خودروسازی جهان در آستانه تحولی عظیم قرار گرفته است. گذار از موتورهای احتراق داخلی به خودروهای تمام برقی به سرعت در حال وقوع است، اما این تغییر بنیادین پرسش‌های اساسی را پیش روی ما قرار داده است. آنچه در ظاهر راه‌حلی برای مشکلات زیست‌محیطی به نظر می‌رسد، در باطن چالش‌های پیچیده‌ای را به همراه دارد.
نگاهی به آمارهای جهانی نشان می‌دهد فروش خودروهای برقی در سال ۲۰۲۳ از مرز ۱۰ میلیون دستگاه گذشت. چین به تنهایی بیش از ۶۰ درصد این بازار را در اختیار دارد و با سرمایه‌گذاری گسترده در زیرساخت‌ها و تحقیق و توسعه، به قطب اصلی این صنعت تبدیل شده است. شرکت‌های چینی مانند BYD با پیشی گرفتن از تسلا، استانداردهای جدیدی در این صنعت تعیین کرده‌اند.
تولید باتری‌های لیتیومی، چالش اصلی خودروهای برقی است. استخراج لیتیوم آسیب‌های جدی به محیط زیست وارد می‌کند. مناطق وسیعی از بولیوی، شیلی و آرژانتین – مثلث لیتیوم جهان – با بحران‌های زیست‌محیطی روبرو شده‌اند. برای استخراج هر تن لیتیوم، حدود ۲ میلیون لیتر آب مصرف می‌شود. این میزان مصرف آب در مناطقی که عمدتاً خشک و کم‌آب هستند، فاجعه‌بار است. جوامع محلی از کمبود آب و آلودگی منابع آبی رنج می‌برند و اکوسیستم‌های طبیعی به شدت آسیب دیده‌اند.
مسئله تأمین مواد اولیه باتری‌ها فراتر از لیتیوم است. کبالت، نیکل و فلزات نادر خاکی نیز در ساخت باتری‌ها ضروری هستند. استخراج این مواد اغلب در شرایط غیرانسانی و با آسیب‌های زیست‌محیطی گسترده انجام می‌شود. جمهوری دموکراتیک کنگو، بزرگترین تولیدکننده کبالت جهان، با مشکلات جدی کار کودکان و شرایط ناایمن معدنکاری روبروست.
تأمین برق مورد نیاز خودروهای برقی چالش دیگری است که کمتر به آن توجه می‌شود. در بسیاری از کشورها، بیش از ۶۰ درصد برق همچنان از سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود. در چنین شرایطی، جایگزینی خودروهای بنزینی با برقی صرفاً انتقال آلودگی از جاده‌ها به نیروگاه‌هاست. مطالعات نشان می‌دهد در کشورهایی که برق عمدتاً از زغال‌سنگ تأمین می‌شود، اثر گلخانه‌ای خودروهای برقی می‌تواند حتی بیشتر از خودروهای بنزینی باشد.
هزینه‌های اقتصادی نیز چالش‌برانگیز است. میانگین قیمت یک خودروی برقی در حال حاضر ۳۰ تا ۴۰ درصد بیشتر از مدل‌های مشابه بنزینی است. هزینه تعویض باتری که معمولاً هر ۸ تا ۱۰ سال ضروری است، می‌تواند به ۱۰ هزار دلار برسد. در ایران، با توجه به یارانه‌های انرژی و قیمت پایین سوخت، توجیه اقتصادی خودروهای برقی حتی دشوارتر است.
زیرساخت‌های شارژ نیز مسئله‌ای حیاتی است. حتی در کشورهای پیشرفته، کمبود ایستگاه‌های شارژ و زمان طولانی شارژ، مشکلات جدی ایجاد کرده است. در ساعات اوج مصرف برق، فشار اضافی شارژ خودروها می‌تواند به ناپایداری شبکه برق منجر شود. این مشکل در کشورهای در حال توسعه که زیرساخت‌های برق ضعیف‌تری دارند، حادتر است.
صنعت بازیافت باتری هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، بیش از ۱۲ میلیون تن باتری مستعمل وارد چرخه پسماند شود. فناوری‌های موجود بازیافت، تنها قادر به بازیابی بخشی از مواد ارزشمند باتری‌ها هستند و فرآیند بازیافت خود نیز انرژی‌بر و آلاینده است.
با این وجود، پیشرفت‌های فناورانه امیدوارکننده است. توسعه باتری‌های حالت جامد که ایمن‌تر و کارآمدتر هستند، استفاده از مواد جایگزین مانند سدیم به جای لیتیوم، و بهبود فناوری‌های بازیافت، چشم‌انداز آینده را روشن‌تر می‌کند. همچنین، گسترش انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق، اثرات زیست‌محیطی خودروهای برقی را به طور قابل توجهی کاهش خواهد داد
