آزاده ابوطالبی، در دنیای داروسازی، داروهای ژنریک به یکی از میدان‌های رقابت شدید بین کشورها تبدیل شده‌اند. این داروها که ازنظر ترکیب شیمیایی مشابه داروهای برند هستند اما باقیمتی به‌مراتب پایین‌تر عرضه می‌شوند، نقشی حیاتی در دسترسی جهانی به درمان‌های مقرون‌به‌صرفه دارند. در این رقابت، هند و چین به دو بازیگر اصلی تبدیل شده‌اند که بخش عمده‌ای از تولید و صادرات داروهای ژنریک جهان را در اختیار دارند. این رقابت نه‌تنها اقتصادی، بلکه دارای ابعاد ژئوپلیتیکی و بهداشتی نیز هست.
هند؛ غول داروهای ژنریک جهان
هند به‌عنوان “داروخانه جهان” شناخته می‌شود. این کشور بیش از ۲۰ درصد از حجم جهانی داروهای ژنریک را تولید و صادر می‌کند. سیاست‌های حمایتی دولت، سرمایه‌گذاری‌های گسترده در زیرساخت‌های تولید دارو و استانداردهای باکیفیت، باعث شده‌اند هند به یکی از بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان داروهای ارزان‌قیمت در کشورهای درحال‌توسعه و حتی کشورهای غربی تبدیل شود.
عوامل کلیدی موفقیت هند در صنعت داروهای ژنریک عبارت‌اند از:
- قوانین نرم‌گیرانه‌تر در زمینه ثبت داروهای ژنریک که ورود سریع این داروها به بازار را ممکن می‌سازد.
- نیروی انسانی متخصص و هزینه‌های پایین تولید که رقابت‌پذیری محصولات هندی را افزایش داده است.
- بازار صادرات گسترده که از ایالات‌متحده گرفته تا آفریقا و آمریکای لاتین را شامل می‌شود.
- توانایی مهندسی معکوس داروهای برند که امکان تولید داروهای مهم با هزینه کمتر را فراهم کرده است.
چین؛ قدرت در حال صعود در بازار داروهای ژنریک
درحالی‌که هند به‌عنوان بازیگر اصلی در تولید داروهای ژنریک شناخته می‌شود، چین به‌سرعت در حال افزایش سهم خود در این بازار است. چین نه‌تنها تولیدکننده اصلی مواد اولیه فعال دارویی (API) است که برای تولید داروهای ژنریک ضروری هستند، بلکه در سال‌های اخیر شرکت‌های دارویی چینی سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای برای ورود به بازارهای جهانی انجام داده‌اند.
عوامل کلیدی که به رشد چین در این حوزه کمک کرده‌اند شامل:
- تسلط بر تولید مواد اولیه دارویی که باعث شده بسیاری از شرکت‌های داروسازی هند و غرب به مواد اولیه چینی وابسته باشند.
- سرمایه‌گذاری سنگین دولت چین در بخش زیست‌فناوری و داروسازی برای رقابت در بازارهای جهانی.
- ورود به بازارهای آفریقا و آسیا با قیمت‌های رقابتی و مدل‌های توزیع کارآمد.
رقابت یا وابستگی؟
درحالی‌که چین و هند در تولید داروهای ژنریک باهم رقابت دارند، یک وابستگی متقابل نیز میان این دو کشور شکل گرفته است. هند برای تولید بسیاری از داروهای ژنریک خود، به واردات مواد اولیه از چین متکی است. در مقابل، چین هنوز به‌اندازه هند در بازارهای صادراتی حضور گسترده‌ای ندارد و از تجربه بازاریابی بین‌المللی شرکت‌های هندی عقب‌تر است.
اما این وابستگی شکننده است. تنش‌های ژئوپلیتیکی بین دو کشور و همچنین تلاش هند برای کاهش وابستگی به مواد اولیه چینی می‌تواند معادلات این رقابت را تغییر دهد. از سوی دیگر، کشورهای غربی نیز به دنبال کاهش اتکا به چین و هند هستند و در تلاش‌اند تا زنجیره تأمین دارویی خود را متنوع‌تر کنند.
آینده بازار داروهای ژنریک
با افزایش تقاضا برای داروهای ارزان‌قیمت در جهان، انتظار می‌رود که رقابت بین هند و چین در این بخش شدت بیشتری بگیرد. هند همچنان در بخش تولید داروهای نهایی پیشتاز است، اما چین با سرمایه‌گذاری در فناوری‌های دارویی جدید، سهم خود را در این صنعت افزایش می‌دهد.
بااین‌حال، قوانین سخت‌گیرانه‌تر در کشورهای غربی، تغییرات در زنجیره تأمین جهانی، و تحولات ژئوپلیتیکی می‌توانند مسیر این رقابت را در سال‌های آینده دستخوش تغییر کنند.
