از ترافیک تا تفریح: هوش مصنوعی چگونه زمان کاری را کاهش می‌دهد؟
به بهانه کاهش رسمی ساعت کار از ۴۴ به ۴۰ ساعت در هفته
مهدی خاکی فیروز ، تحولات گسترده‌ای که در حوزه فناوری و هوش مصنوعی رخ می‌دهد، تاثیرات عظیمی بر روندهای اقتصادی و ساختارهای کاری در سراسر جهان داشته است. کشورهای توسعه‌یافته با استفاده از این تکنولوژی‌ها به سرعت در حال کاهش ساعات کاری هفتگی خود هستند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که این کاهش در برخی کشورها می‌تواند تا 25 ساعت در هفته برسد. این تغییر می‌تواند موجب رشد صنایع مرتبط با تفریحات مانند سفر، سینما، رستوران‌ها و سرگرمی‌های دیگر شود. اما این تحول در کشورهای در حال توسعه چگونه خواهد بود؟
فناوری و هوش مصنوعی: کلید کاهش ساعات کار
پیشرفت‌های سریع در حوزه هوش مصنوعی و اتوماسیون، به شرکت‌ها امکان می‌دهد تا بهره‌وری را بدون افزایش ساعت کار نیروی انسانی افزایش دهند. در کشورهای توسعه‌یافته، بسیاری از مشاغل به سمت خودکارسازی و کاهش وابستگی به کار دستی پیش رفته‌اند. این روند باعث می‌شود ساعات کاری رسمی کاهش یافته و به مرور به زیر 25 ساعت در هفته برسد. در نتیجه، کارکنان زمان بیشتری برای فعالیت‌های اجتماعی و تفریحی خواهند داشت و صنایع مرتبط با تفریحات و خدمات گردشگری رونق چشمگیری پیدا خواهند کرد.
افزایش رفاه در کشورهای پیشرفته
در کشورهای توسعه‌یافته، ساعات کاری کمتر و استفاده بهینه از فناوری‌ها، منجر به افزایش سطح رفاه عمومی شده است. این کشورها قادرند با استفاده از سیستم‌های هوش مصنوعی و ابزارهای دیجیتال، بهره‌وری را افزایش داده و همزمان به کارکنان فرصت بیشتری برای فعالیت‌های غیرکاری بدهند. صنایع سفر، رستوران‌ها، سینما و دیگر بخش‌های تفریحی از این تغییرات به شدت منتفع می‌شوند.
چالش‌های کشورهای در حال توسعه
اما برای کشورهای در حال توسعه، این مسیر چندان هموار به نظر نمی‌رسد. در حالی که کشورهای پیشرفته به سوی کاهش ساعات کاری حرکت می‌کنند، پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که کشورهای در حال توسعه همچنان با ساعات کاری بین 35 تا 40 ساعت در هفته مواجه خواهند بود. این اختلاف ناشی از زیرساخت‌های ناکارآمد، نبود فناوری‌های نوین و بهره‌وری پایین است.
به عنوان مثال، در شهری مانند تهران، ساعات کاری موظف و اضافه‌کاری به همراه تلفات زمانی ناشی از ترافیک، به طور متوسط بیش از 55 ساعت در هفته برآورد می‌شود. در برخی از محیط‌های صنعتی و معدنی، این رقم حتی به 80 ساعت هم می‌رسد. این فشار کاری، نه تنها موجب خستگی جسمی و روحی نیروی کار می‌شود، بلکه بهره‌وری را کاهش داده و از کارایی اقتصادی کشورها می‌کاهد.
چالش مقررات دولتی: دویدن روی پله برقی معکوس
یکی از مسائل جدی که در کشورهای در حال توسعه وجود دارد، صرف انرژی‌های بیش از حد برای مقابله با مقررات پیچیده و بوروکراسی‌های مزاحم است. این مسئله شبیه به دویدن روی تردمیل یا حتی پله برقی معکوس است. تلاش برای مقابله با موانع اداری، به جای تمرکز بر تولید و نوآوری، انرژی زیادی از نیروی کار و شرکت‌ها می‌گیرد.
به عنوان مثال، در صنایع برق، زمانی که یک نیروگاه جدید به شبکه متصل می‌شود، هماهنگی پیچیده‌ای بین منابع انرژی و شبکه برق نیاز است تا هم‌فرکانس شوند. این نمونه‌ای از پیچیدگی‌هایی است که بدون وجود زیرساخت‌های مناسب، مانع از توسعه واقعی اقتصادی می‌شود.
ساعات کار و بهره‌وری: نقطه تعادل کجاست؟
تحقیقات نشان می‌دهد که یک نقطه بهینه در ساعات کار وجود دارد که حدود 50 ساعت در هفته است. افزایش ساعات کار به بیش از این میزان، نه تنها بهره‌وری را افزایش نمی‌دهد، بلکه باعث فرسودگی جسمی و روانی کارکنان می‌شود. در حالی که برخی از کشورها تلاش می‌کنند تا ساعات کاری خود را کاهش دهند، کشورهای در حال توسعه هنوز با فشار کاری زیاد و بهره‌وری پایین دست و پنجه نرم می‌کنند.
کاهش رسمی ساعات کار از 44 به 40 ساعت در هفته، که اخیراً در برخی کشورها تصویب شده است، قدمی در جهت بهبود شرایط کاری است. اما تا زمانی که مشکلات ساختاری و بوروکراتیک حل نشود، رسیدن به یک تعادل مطلوب و بهره‌وری بالا در این کشورها چالشی بزرگ باقی خواهد ماند.
نتیجه‌گیری
هوش مصنوعی و فناوری‌های نوین فرصتی برای کاهش ساعات کاری و افزایش رفاه عمومی در کشورهای توسعه‌یافته فراهم کرده‌اند. این روند، با رشد صنایع تفریحی و خدماتی همراه است. اما کشورهای در حال توسعه همچنان با چالش‌های متعددی مانند بوروکراسی‌های پیچیده، نبود زیرساخت‌های مناسب و ساعات کاری طولانی روبرو هستند. برای این کشورها، کاهش ساعات کاری نه تنها به ارتقای رفاه عمومی نیاز دارد، بلکه مستلزم اصلاحات عمیق در ساختار اقتصادی و حکمرانی است.
