به گزارش عددآنلاین، بحران پناهندگان در دهه گذشته یکی از چالش‌های بزرگ اروپا بوده است. از جنگ داخلی سوریه گرفته تا درگیری‌های افغانستان، اوکراین و کشورهای آفریقایی، موج‌های گسترده‌ای از پناهجویان به سمت اروپا سرازیر شده‌اند. میزبانی این پناهندگان، علاوه بر جنبه‌های انسانی و اخلاقی، هزینه‌های مالی و اقتصادی گسترده‌ای را به دولت‌های اروپایی تحمیل کرده است. اما این هزینه‌ها دقیقاً شامل چه مواردی می‌شوند و آیا ورود پناهندگان تأثیر مثبتی نیز بر اقتصاد اروپا دارد؟
هزینه‌های مستقیم میزبانی پناهندگان
کشورهای اروپایی برای اسکان، تغذیه، آموزش و ادغام اجتماعی پناهندگان، بودجه‌های کلانی اختصاص می‌دهند. این هزینه‌ها شامل موارد زیر است:
۱. اسکان و حمایت مالی اولیه
دولت‌های اروپایی برای اسکان پناهندگان، از کمپ‌های موقت تا اسکان در خانه‌های خصوصی، مبالغ هنگفتی هزینه می‌کنند. بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا به پناهندگان کمک‌های مالی ماهانه ارائه می‌دهند که بسته به کشور میزبان، میزان آن متفاوت است.
۲. هزینه‌های بهداشت و درمان
دسترسی به خدمات درمانی یکی از حقوق اساسی پناهندگان است. کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و سوئد، بودجه‌های بزرگی را برای ارائه خدمات درمانی رایگان یا کم‌هزینه به پناهندگان اختصاص داده‌اند.
۳. آموزش و یادگیری زبان
ادغام پناهندگان در جامعه نیازمند آموزش زبان و مهارت‌های حرفه‌ای است. کشورهای میزبان، برنامه‌های گسترده‌ای برای آموزش زبان و سوادآموزی برای کودکان و بزرگسالان ارائه می‌دهند که هزینه‌های زیادی به دولت تحمیل می‌کند.
۴. امنیت و کنترل مرزها
موج‌های پناهجویی نیازمند مدیریت گسترده مرزی و افزایش تدابیر امنیتی است. کشورهای اروپایی میلیاردها یورو برای تأمین امنیت مرزها، جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی و مبارزه با قاچاق انسان هزینه کرده‌اند.
بار مالی بر دوش کشورهای میزبان
کشورهای اروپایی به طور متوسط میلیاردها یورو در سال برای حمایت از پناهندگان هزینه می‌کنند. به‌عنوان مثال:
- آلمان در سال‌های اوج بحران پناهجویان (۲۰۱۵–۲۰۱۶) بیش از ۲۰ میلیارد یورو برای میزبانی پناهندگان هزینه کرد.
- سوئد یکی از بالاترین سرانه‌های هزینه برای پناهندگان را دارد و در برخی سال‌ها تا ۱۰ درصد از بودجه اجتماعی خود را به این موضوع اختصاص داده است.
- ایتالیا و یونان که دروازه‌های اصلی ورود پناهندگان به اروپا هستند، میلیاردها یورو برای مدیریت کمپ‌های پناهجویی و خدمات اولیه هزینه کرده‌اند.
این هزینه‌ها، همراه با فشارهای اقتصادی ناشی از رکود جهانی و بحران‌های مالی، باعث شده برخی احزاب سیاسی در اروپا نسبت به ادامه این سیاست‌ها ابراز نگرانی کنند.
تأثیر پناهندگان بر بازار کار و اقتصاد اروپا
باوجود هزینه‌های اولیه بالا، ورود پناهندگان می‌تواند تأثیرات اقتصادی مثبتی نیز داشته باشد، به‌ویژه در بلندمدت:
۱. نیروی کار جدید برای بازار اروپا
بسیاری از کشورهای اروپایی با بحران کاهش جمعیت و کمبود نیروی کار مواجه‌اند. پناهندگان، به‌ویژه جوانان، می‌توانند این کمبود را جبران کرده و به رشد اقتصادی کمک کنند.
۲. افزایش مصرف و تقاضای داخلی
ورود پناهندگان باعث افزایش مصرف کالاها و خدمات می‌شود که می‌تواند تقاضای داخلی را تقویت کند. به‌عنوان مثال، افزایش خرید مواد غذایی، مسکن و خدمات درمانی، بازارهای محلی را فعال‌تر می‌کند.
۳. تأثیر بر نوآوری و کارآفرینی
برخی از پناهندگان پس از ادغام در جامعه میزبان، کسب‌وکارهای خود را راه‌اندازی کرده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد که نرخ کارآفرینی میان پناهندگان در برخی کشورها حتی بالاتر از نرخ کارآفرینی بومیان است.
چالش‌های اجتماعی و سیاسی
مهاجرت و پناهجویی همواره یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در سیاست اروپا بوده است. برخی چالش‌های اجتماعی شامل:
۱. افزایش تنش‌های اجتماعی و سیاسی
برخی از شهروندان اروپایی احساس می‌کنند که منابع مالی کشورشان بیش از حد به پناهندگان اختصاص داده شده و این مسئله باعث افزایش تنش‌های اجتماعی شده است. این نارضایتی در رشد احزاب راست‌گرای افراطی در اروپا نقش داشته است.
۲. دشواری در ادغام اجتماعی
فرایند ادغام پناهندگان، به‌ویژه در کشورهای با تفاوت‌های فرهنگی بالا، زمان‌بر و پیچیده است. یادگیری زبان، پیدا کردن شغل و سازگاری با جامعه میزبان از مهم‌ترین چالش‌های پناهندگان است.
۳. فشار بر زیرساخت‌های شهری
در برخی شهرها، ورود تعداد زیادی از پناهندگان فشار زیادی بر زیرساخت‌هایی مانند مسکن، آموزش و حمل‌ونقل وارد کرده است. این مسئله باعث افزایش قیمت اجاره مسکن و ازدحام در مدارس و بیمارستان‌ها شده است.
درس‌هایی برای آینده اروپا
کشورهای اروپایی برای مدیریت بهتر بحران پناهندگان، باید سیاست‌های متعادل‌تری اتخاذ کنند، از جمله:
- توزیع عادلانه‌تر پناهندگان بین کشورهای عضو اتحادیه اروپا؛ برخی کشورها بار اصلی را بر دوش دارند، درحالی‌که برخی دیگر تعداد کمی را پذیرش می‌کنند.
- سرمایه‌گذاری در برنامه‌های آموزش و اشتغال برای ادغام سریع‌تر پناهندگان در بازار کار.
- همکاری با کشورهای مبدأ برای کاهش دلایل مهاجرت، از طریق کمک‌های توسعه‌ای و حل بحران‌های سیاسی در کشورهای پناهنده‌فرست.
آینده پناهجویی در اروپا؛ هزینه یا فرصت؟
بحران پناهجویان همچنان یک چالش اساسی برای اروپا خواهد بود. در حالی که هزینه‌های اولیه بالاست، در بلندمدت، پناهندگان می‌توانند به رشد اقتصادی کمک کنند. سیاست‌های هوشمندانه و مدیریت بهتر، کلید تبدیل این چالش به فرصتی برای اروپا خواهد بود
