محمد حاجی مومنی ، در خیابان‌های پرهیاهو، جایی میان صداهای ماشین‌ها و گام‌های شتابان، نُت‌هایی شنیده می‌شود که شهر را زنده‌تر می‌کند. موسیقی خیابانی، هنر مردمی که از دل کوچه‌ها و میدان‌ها برخاسته، چیزی فراتر از یک سرگرمی است. این هنر نه تنها شور زندگی را به خیابان‌ها می‌آورد، بلکه تأثیر شگرفی بر اقتصاد شهری، گردشگری و درآمدهای محلی دارد. اما چگونه چند ساز ساده و صدای انسانی می‌تواند چرخ‌های اقتصادی یک شهر را به حرکت درآورد؟
1. موسیقی خیابانی، جاذبه‌ای برای گردشگران
یکی از نخستین جلوه‌های موسیقی خیابانی، تبدیل شهر به یک مقصد گردشگری خاص است. توریست‌هایی که به پاریس، نیویورک یا استانبول سفر می‌کنند، نه تنها برای دیدن بناهای تاریخی و موزه‌ها می‌آیند، بلکه به دنبال تجربه‌ای اصیل‌تر هستند: لمس زندگی واقعی شهر. نوازندگان خیابانی، به‌نوعی سفیران فرهنگی شهرها هستند. آن‌ها داستان‌های محلی، روحیات جامعه و حتی تاریخ فرهنگی یک منطقه را از طریق سازها و صداهای خود روایت می‌کنند. گردشگران با گوش سپردن به موسیقی خیابانی، ارتباطی عمیق‌تر با شهر برقرار می‌کنند و این تجربه به نوبه خود، بازدیدهای مکرر و افزایش هزینه‌کرد در شهر را به همراه دارد.
2. تأثیر موسیقی خیابانی بر رونق کسب‌وکارهای محلی
موسیقی خیابانی به‌طور مستقیم بر کسب‌وکارهای محلی تأثیر می‌گذارد. وقتی نوازنده‌ای در گوشه‌ای از یک میدان شلوغ می‌نوازد، مردم بیشتر به توقف و استراحت در آن فضا ترغیب می‌شوند. این توقف‌ها می‌توانند به افزایش فروش کافه‌ها، رستوران‌ها و حتی فروشگاه‌های اطراف منجر شوند. مطالعات نشان داده‌اند که موسیقی زنده، حتی در فروشگاه‌ها، می‌تواند مشتریان را به خرید بیشتر تشویق کند. موسیقی خیابانی، با ایجاد فضایی دلپذیر، باعث می‌شود مردم بیشتر در مناطق تجاری بمانند و زمان بیشتری را به خرید و تفریح اختصاص دهند.
3. برندسازی شهری از طریق موسیقی خیابانی
شهرهایی که موسیقی خیابانی را حمایت و ترویج می‌کنند، هویتی منحصربه‌فرد برای خود می‌سازند. برای مثال، شهرهای نیواورلئان در آمریکا یا بوئنوس‌آیرس در آرژانتین، به خاطر سبک‌های خاص موسیقی خیابانی خود در جهان شناخته شده‌اند. این هویت موسیقایی به‌عنوان یک ابزار برندسازی عمل می‌کند و باعث می‌شود نام شهر در ذهن گردشگران حک شود. برندینگ شهری از طریق موسیقی خیابانی، می‌تواند به افزایش درآمد از طریق گردشگری و حتی جذب سرمایه‌گذاری‌های فرهنگی منجر شود.
4. درآمد مستقیم و غیرمستقیم از موسیقی خیابانی
درآمد موسیقی خیابانی تنها به پول‌هایی که در جعبه‌های نوازندگان انداخته می‌شود، محدود نیست. بسیاری از این هنرمندان، با فروش CD، دعوت به اجراهای خصوصی یا حتی اشتراک‌گذاری کارهایشان در شبکه‌های اجتماعی، به منبع درآمدی پایدار دست می‌یابند. از سوی دیگر، شهرداری‌ها و مدیریت شهری نیز از طریق جذب گردشگران، افزایش مالیات بر کسب‌وکارهای محلی و ایجاد رویدادهای هنری، از موسیقی خیابانی سود می‌برند.
5. موسیقی خیابانی، عاملی برای ارتقای کیفیت زندگی شهری
موسیقی خیابانی، با تبدیل فضاهای عمومی به مکان‌های دلپذیر، کیفیت زندگی شهری را ارتقا می‌دهد. مناطقی که موسیقی خیابانی در آن‌ها رونق دارد، معمولاً به‌عنوان فضاهای امن‌تر و شادتر شناخته می‌شوند. این فضاها مردم را به تعامل بیشتر ترغیب می‌کنند و حس تعلق به شهر را تقویت می‌کنند. با افزایش کیفیت زندگی، شهرها به مکان‌هایی جذاب‌تر برای زندگی و کار تبدیل می‌شوند که این امر، خود باعث رونق اقتصادی می‌شود.
6. چالش‌ها و حمایت‌های مورد نیاز
با وجود تمام مزایای موسیقی خیابانی، این هنر با چالش‌هایی نیز مواجه است. از محدودیت‌های قانونی گرفته تا نبود حمایت‌های مالی و زیرساختی، همگی موانعی برای رشد این بخش فرهنگی هستند. بسیاری از شهرها با ارائه مجوزهای رسمی، فراهم کردن مکان‌های مناسب برای اجرا و حمایت مالی از نوازندگان خیابانی، این هنر را تقویت می‌کنند. این اقدامات، نه تنها از نظر فرهنگی بلکه از نظر اقتصادی نیز بازدهی بالایی دارند.
موسیقی خیابانی، با تمام سادگی‌اش، نیرویی قدرتمند در ایجاد تغییرات مثبت اقتصادی و اجتماعی است. این هنر، نه تنها شهرها را زنده‌تر می‌کند، بلکه با جذب گردشگران، رونق بخشیدن به کسب‌وکارها و ایجاد هویتی فرهنگی، تأثیری عمیق و پایدار بر اقتصاد شهری دارد. لیوان‌های قهوه‌ای که در کنار صدای ویولن خریده می‌شوند، اسکناس‌هایی که به جعبه گیتاریست‌ها انداخته می‌شود و خاطراتی که از این لحظات در ذهن گردشگران ثبت می‌شود، همگی نشانه‌هایی از قدرت موسیقی خیابانی در حرکت چرخ‌های اقتصادی شهر هستند.
