به گزارش عددآنلاین، در دهه‌های اخیر، چین با پروژه‌های اقتصادی و فناوری خود به یکی از قدرت‌های بزرگ جهان تبدیل شده است. یکی از مهم‌ترین ابتکارات این کشور، «راه ابریشم دیجیتال» (Digital Silk Road) است که هدف آن ایجاد یک شبکه جهانی فناوری و اقتصاد دیجیتال است. اما آیا این طرح می‌تواند چین را به قدرت اقتصادی بلامنازع در جهان تبدیل کند؟ و آیا کشورهای دیگر باید نگران نفوذ اقتصادی چین باشند؟
راه ابریشم دیجیتال چیست؟
راه ابریشم دیجیتال بخشی از پروژه بزرگ‌تر «کمربند و جاده» (Belt and Road Initiative – BRI) است که توسط چین راه‌اندازی شده است. این برنامه شامل سرمایه‌گذاری‌های کلان در زیرساخت‌های فناوری اطلاعات، مخابرات، هوش مصنوعی، تجارت الکترونیک و امنیت سایبری در سراسر جهان است.
اهداف اصلی این پروژه:
- گسترش نفوذ اقتصادی چین از طریق فناوری دیجیتال
- ایجاد زیرساخت‌های اینترنتی در کشورهای درحال‌توسعه
- ترویج شرکت‌های فناوری چینی مانند هواوی، علی‌بابا و تنسنت
- کنترل و مدیریت داده‌های جهانی از طریق فناوری‌های بومی
- ایجاد جایگزین برای سیستم‌های مالی غربی، مانند دلار دیجیتال و سوئیفت
چگونه چین از راه ابریشم دیجیتال برای تسلط اقتصادی استفاده می‌کند؟
۱. گسترش اینترنت و زیرساخت‌های فناوری
چین در بسیاری از کشورهای آفریقایی، آسیایی و حتی اروپایی، سرمایه‌گذاری‌های عظیمی در توسعه شبکه‌های 5G و فیبر نوری انجام داده است. شرکت‌هایی مانند هواوی، نقش کلیدی در ارائه این فناوری‌ها دارند که وابستگی این کشورها را به چین افزایش می‌دهد.
۲. توسعه سیستم‌های پرداخت دیجیتال و تجارت الکترونیک
علی‌بابا و سایر شرکت‌های چینی، پلتفرم‌های تجارت الکترونیک و پرداخت دیجیتال را به بازارهای جهانی وارد کرده‌اند. این موضوع به چین اجازه می‌دهد تا در جریان مالی جهانی نقش بیشتری ایفا کند و حتی جایگزینی برای سیستم‌های مالی غربی ارائه دهد.
۳. نفوذ در هوش مصنوعی و داده‌های بزرگ (Big Data)
چین در حال تبدیل‌شدن به یکی از رهبران جهانی در حوزه هوش مصنوعی است. شرکت‌های چینی با دسترسی به حجم وسیعی از داده‌های کاربران در کشورهای مختلف، می‌توانند سیستم‌های هوشمند خود را توسعه داده و از مزیت‌های رقابتی برخوردار شوند.
۴. ایجاد سیستم‌های مالی جایگزین برای دلار
چین به‌دنبال کاهش وابستگی به دلار آمریکاست و در همین راستا یوان دیجیتال (Digital Yuan) را توسعه داده است. با پذیرش این ارز دیجیتال در کشورهای شرکت‌کننده در راه ابریشم دیجیتال، ممکن است قدرت دلار در تجارت جهانی کاهش یابد.
آیا راه ابریشم دیجیتال تهدیدی برای غرب است؟
کشورهای غربی، به‌ویژه ایالات متحده، به‌شدت نگران نفوذ چین در اقتصاد جهانی از طریق راه ابریشم دیجیتال هستند. برخی از چالش‌ها و نگرانی‌های اصلی عبارتند از:
- امنیت سایبری و وابستگی دیجیتالی
- بسیاری از کشورها نگران هستند که استفاده از فناوری‌های چینی به آن‌ها اجازه دسترسی گسترده به داده‌های حساس بدهد و امنیت سایبری آن‌ها را تهدید کند.
- کنترل بر زیرساخت‌های دیجیتال جهانی
- اگر چین شبکه‌های مخابراتی، مراکز داده و سیستم‌های مالی را در اختیار بگیرد، می‌تواند تأثیر زیادی بر اطلاعات جهانی و جریان مالی داشته باشد.
- تضعیف هژمونی اقتصادی غرب
- راه ابریشم دیجیتال می‌تواند به چین این امکان را بدهد که جایگاه خود را در اقتصاد جهانی تثبیت کند و کشورهای بیشتری را به مدل اقتصادی خود وابسته سازد.
مزایا و چالش‌های راه ابریشم دیجیتال برای سایر کشورها
مزایا:
✅ دسترسی به فناوری پیشرفته: کشورهای درحال‌توسعه می‌توانند از شبکه‌های مخابراتی و خدمات دیجیتال باکیفیت بهره ببرند. ✅ سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی: سرمایه‌گذاری چین می‌تواند رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی را در کشورهای هدف افزایش دهد. ✅ توسعه تجارت الکترونیک: افزایش فرصت‌های کسب‌وکار دیجیتال و تجارت بین‌المللی.
چالش‌ها:
⚠ افزایش وابستگی اقتصادی به چین: بسیاری از کشورها ممکن است در بلندمدت وابستگی شدیدی به فناوری‌ها و سرمایه‌گذاری‌های چین پیدا کنند. ⚠ خطر سوءاستفاده از داده‌ها: نگرانی درباره حریم خصوصی کاربران و کنترل داده‌های جهانی توسط چین. ⚠ تأثیر بر سیاست‌های داخلی کشورها: برخی کشورها ممکن است برای حفظ روابط اقتصادی با چین، مجبور به پذیرش سیاست‌های مدنظر این کشور شوند.
آیا اقتصاد جهانی به تسخیر چین درمی‌آید؟
چین با سرعت بالایی در حال گسترش نفوذ خود در جهان است و راه ابریشم دیجیتال یکی از ابزارهای اصلی این کشور برای این کار است. بااین‌حال، کشورهای غربی نیز در حال مقابله با این نفوذ هستند و تلاش می‌کنند جایگزین‌هایی برای فناوری‌ها و خدمات چینی ارائه دهند. آینده اقتصاد جهانی بستگی به این دارد که آیا کشورها مدل اقتصادی چین را می‌پذیرند یا راه‌حل‌های جایگزین را انتخاب می‌کنند.
