قدرت خرید در دوران تورم؛ چگونه می‌توان اثرات آن را کاهش داد؟
آزاده ابوطالبی، تورم به یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های اقتصادی در سراسر جهان تبدیل شده است. از افزایش قیمت مواد غذایی گرفته تا بالا رفتن هزینه‌های مسکن و سوخت، خانوارها در نقاط مختلف جهان با چالش‌های جدیدی روبه‌رو شده‌اند. اما چرا تورم در سطح جهانی به این میزان افزایش یافته و چگونه زندگی روزمره مردم را تحت تأثیر قرار داده است؟
تورم جهانی چیست و چرا اتفاق می‌افتد؟
تورم به معنای افزایش مداوم سطح عمومی قیمت‌ها در اقتصاد است که منجر به کاهش قدرت خرید پول می‌شود. دلایل متعددی می‌توانند موجب افزایش نرخ تورم شوند، از جمله:
- افزایش قیمت انرژی و سوخت
- افزایش قیمت نفت و گاز طبیعی به دلیل درگیری‌های ژئوپلیتیکی، تحریم‌ها و کاهش عرضه، تأثیر مستقیمی بر هزینه‌های تولید و حمل‌ونقل دارد که منجر به افزایش قیمت کالاها و خدمات می‌شود.
- اختلال در زنجیره تأمین جهانی
- بحران‌های زنجیره تأمین که از دوران همه‌گیری کرونا آغاز شد، هنوز هم تأثیرات خود را نشان می‌دهد. کمبود مواد اولیه، مشکلات حمل‌ونقل و افزایش هزینه‌های لجستیکی از عوامل تأثیرگذار بر قیمت‌ها هستند.
- سیاست‌های پولی و مالی
- بسیاری از کشورها برای مقابله با رکود اقتصادی، سیاست‌های پولی انبساطی مانند چاپ پول و کاهش نرخ بهره را اجرا کردند که در نهایت باعث افزایش نقدینگی و تورم شد.
- افزایش تقاضا پس از دوران رکود
- با کاهش محدودیت‌های ناشی از کرونا، تقاضا برای کالاها و خدمات به‌شدت افزایش یافت، اما عرضه به همان سرعت نتوانست پاسخگوی نیاز باشد و این مسئله باعث افزایش قیمت‌ها شد.
- کاهش ارزش پول ملی در برخی کشورها
- برخی کشورها به دلیل بحران‌های اقتصادی داخلی یا سیاست‌های پولی نادرست، شاهد کاهش ارزش پول ملی خود بوده‌اند که مستقیماً به افزایش تورم منجر شده است.
چگونه تورم بر اقتصاد خانوار تأثیر می‌گذارد؟
- کاهش قدرت خرید
- با افزایش قیمت‌ها، درآمد خانوارها دیگر همان قدرت خرید سابق را ندارد و مردم مجبور به کاهش هزینه‌های غیرضروری خود می‌شوند.
- افزایش هزینه‌های مسکن و اجاره
- نرخ بهره بالا و افزایش هزینه‌های ساخت‌وساز باعث شده است که خرید مسکن سخت‌تر و اجاره‌بها نیز افزایش یابد.
- گران شدن مواد غذایی
- قیمت اقلام اساسی مانند گندم، برنج، روغن و گوشت در بسیاری از کشورها رشد چشمگیری داشته است که بیشترین فشار را به خانوارهای کم‌درآمد وارد می‌کند.
- افزایش هزینه‌های آموزش و بهداشت
- هزینه‌های آموزشی و درمانی نیز به دلیل افزایش دستمزدها و هزینه‌های عملیاتی مراکز خدماتی، با رشد مواجه شده است.
- کاهش پس‌انداز و افزایش بدهی‌ها
- با افزایش هزینه‌های زندگی، بسیاری از خانوارها مجبور به استفاده از وام و کارت‌های اعتباری برای تأمین هزینه‌های ضروری خود شده‌اند که آن‌ها را در معرض بحران بدهی قرار می‌دهد.
واکنش دولت‌ها برای کنترل تورم
دولت‌ها برای مقابله با تورم جهانی راهکارهای متفاوتی اتخاذ کرده‌اند:
- افزایش نرخ بهره بانکی
- بانک‌های مرکزی در بسیاری از کشورها با افزایش نرخ بهره، تلاش کرده‌اند تورم را کنترل کنند، اما این اقدام می‌تواند منجر به رکود اقتصادی شود.
- کنترل قیمت‌ها و ارائه یارانه‌های حمایتی
- برخی کشورها اقدام به کنترل قیمت کالاهای اساسی یا ارائه یارانه‌های مستقیم به خانوارها کرده‌اند.
- تثبیت ارز و کاهش وابستگی به واردات
- کشورهایی که وابستگی بالایی به واردات دارند، در تلاش هستند با تثبیت نرخ ارز و حمایت از تولید داخلی، وابستگی خود را به کالاهای وارداتی کاهش دهند.
چگونه خانوارها می‌توانند اثرات تورم را مدیریت کنند؟
- تنوع‌بخشی به درآمد
- کسب مهارت‌های جدید و یافتن فرصت‌های شغلی جانبی می‌تواند به افزایش درآمد و کاهش فشار اقتصادی کمک کند.
- کاهش هزینه‌های غیرضروری
- برنامه‌ریزی دقیق برای مخارج و حذف هزینه‌های غیرضروری می‌تواند به مدیریت بهتر بودجه خانوار کمک کند.
- سرمایه‌گذاری هوشمندانه
- پس‌انداز در دارایی‌هایی که در برابر تورم مقاوم هستند، مانند طلا، سهام و املاک، می‌تواند ارزش سرمایه را حفظ کند.
- خرید هوشمندانه و استفاده از تخفیف‌ها
- مقایسه قیمت‌ها و خرید در زمان تخفیف‌های فصلی می‌تواند هزینه‌های خانوار را کاهش دهد.
آینده تورم جهانی و چشم‌انداز اقتصاد خانوار
کارشناسان اقتصادی پیش‌بینی می‌کنند که تورم جهانی در سال‌های آینده همچنان به‌عنوان یک چالش باقی خواهد ماند، اما با کاهش فشارهای زنجیره تأمین و اجرای سیاست‌های پولی انقباضی، ممکن است از سرعت رشد آن کاسته شود. بااین‌حال، خانوارها باید به استراتژی‌های مدیریت مالی هوشمندانه توجه ویژه‌ای داشته باشند تا از تأثیرات منفی تورم در امان بمانند.
جمع‌بندی
تورم جهانی به یکی از چالش‌های اساسی برای اقتصاد خانوار تبدیل شده است و کاهش قدرت خرید مردم در سراسر جهان، پیامدهای گسترده‌ای را به همراه داشته است. افزایش قیمت مواد غذایی، مسکن و خدمات، زندگی را برای بسیاری از خانواده‌ها دشوار کرده است. با این حال، راهکارهایی مانند کاهش هزینه‌های غیرضروری
