برندسازی شهری با جشنواره‌های هنری؛ تجربه‌ای جهانی برای توسعه اقتصادی
زهرا مهاجری ، جشنواره‌های هنری، از موسیقی و تئاتر گرفته تا نمایشگاه‌های تجسمی و سینمایی، نه‌تنها رویدادهایی فرهنگی و اجتماعی هستند، بلکه به‌عنوان موتور محرکی برای توسعه اقتصادی محلی عمل می‌کنند. این رویدادها با جذب گردشگران، فعال کردن صنایع مرتبط و ایجاد فرصت‌های شغلی، تأثیرات مثبت و گسترده‌ای بر اقتصاد محلی دارند. بسیاری از شهرها و مناطق جهان با برگزاری جشنواره‌های منظم، توانسته‌اند چهره‌ای فرهنگی برای خود بسازند و همزمان رونق اقتصادی قابل‌توجهی را تجربه کنند.
جشنواره‌ها؛ فرصتی برای جذب گردشگران
یکی از مهم‌ترین تأثیرات اقتصادی جشنواره‌های هنری، جذب گردشگران داخلی و خارجی است. جشنواره‌ها، افراد را از نقاط مختلف به شهرهای میزبان می‌کشانند و در این فرآیند، تقاضا برای خدمات مختلف مانند حمل‌ونقل، هتل‌ها، رستوران‌ها و فروشگاه‌های محلی افزایش می‌یابد. به‌عنوان مثال، جشنواره فیلم فجر در تهران یا جشنواره بین‌المللی موسیقی شیراز، سالانه هزاران بازدیدکننده را به این شهرها می‌آورد و اقتصاد محلی را برای مدتی کوتاه فعال‌تر می‌کند.
طبق آمارهای جهانی، یک گردشگر فرهنگی به‌طور متوسط ۴۰ درصد بیشتر از یک گردشگر معمولی هزینه می‌کند. این هزینه‌ها شامل اقامت در هتل‌های محلی، خرید محصولات سنتی و هنری و استفاده از خدمات تفریحی می‌شود.
ایجاد فرصت‌های شغلی و تقویت صنایع محلی
برگزاری یک جشنواره هنری، نیاز به نیروی انسانی در بخش‌های مختلف دارد. از عوامل اجرایی و تدارکات گرفته تا هنرمندان، فروشندگان صنایع‌دستی و راهنمایان گردشگری، همه در این رویدادها نقشی ایفا می‌کنند. برای مثال، در جشنواره‌های بزرگ، صدها فرصت شغلی موقت ایجاد می‌شود که می‌تواند به کاهش بیکاری و افزایش درآمد خانواده‌ها کمک کند.
علاوه بر این، جشنواره‌ها به صنایع محلی رونق می‌بخشند. فروشندگان محلی می‌توانند محصولات خود را در قالب نمایشگاه‌های جانبی به فروش برسانند. صنایع‌دستی، غذاهای محلی و تولیدات هنری از جمله مواردی هستند که با استقبال بازدیدکنندگان مواجه می‌شوند و درآمد پایداری برای تولیدکنندگان محلی به همراه دارند.
افزایش سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌ها
برگزاری منظم جشنواره‌های هنری، توجه سرمایه‌گذاران را به شهرهای میزبان جلب می‌کند. زیرساخت‌های شهری مانند هتل‌ها، رستوران‌ها، راه‌ها و سیستم حمل‌ونقل در این مناطق توسعه می‌یابد تا بتوانند پاسخ‌گوی نیازهای گردشگران باشند.
نمونه موفق این موضوع را می‌توان در شهر ادینبورگ اسکاتلند مشاهده کرد که با برگزاری جشنواره‌های سالانه تئاتر و موسیقی، توانسته زیرساخت‌های گردشگری خود را به‌شدت توسعه دهد. طبق آمارها، این جشنواره‌ها سالانه بیش از ۳۰۰ میلیون دلار به اقتصاد این شهر کمک می‌کنند.
افزایش هویت فرهنگی و برندسازی شهری
جشنواره‌های هنری می‌توانند به برندسازی یک شهر یا منطقه کمک کنند. شهرهایی که به‌طور منظم میزبان جشنواره‌های معتبر هستند، به مقصدی فرهنگی و هنری تبدیل می‌شوند و در نتیجه، هویت شهری و جاذبه‌های گردشگری آن‌ها تقویت می‌شود.
برای مثال، جشنواره فیلم کن در فرانسه یا جشنواره موسیقی گلاستونبری در انگلستان، تنها رویدادهایی هنری نیستند؛ بلکه برندهایی جهانی هستند که سالانه هزاران نفر را به این مناطق می‌کشانند و درآمدی میلیاردی برای آن‌ها به همراه دارند.
چالش‌های اقتصادی جشنواره‌ها
اگرچه جشنواره‌ها مزایای زیادی برای اقتصاد محلی دارند، اما چالش‌هایی نیز در این مسیر وجود دارد. هزینه‌های بالای برگزاری این رویدادها، به‌ویژه برای شهرهای کوچک، می‌تواند فشار مالی زیادی به دولت‌های محلی وارد کند. علاوه بر این، اگر مدیریت مناسبی وجود نداشته باشد، ممکن است درآمدهای حاصل از جشنواره به‌طور ناعادلانه توزیع شود و سود اصلی نصیب سرمایه‌گذاران بزرگ شود، نه جامعه محلی.
