به گزارش عددآنلاین ؛ شیر، این نوشیدنی سفید و غنی از مواد مغذی، سال‌ها یکی از عناصر اصلی سبد غذایی خانواده‌های ایرانی بود. اما در سال‌های اخیر، کاهش مصرف شیر و محصولات لبنی به یکی از چالش‌های جدی صنعت لبنیات ایران تبدیل شده است. در حالی که نقش لبنیات در سلامت عمومی انکارناپذیر است، اما افزایش قیمت‌ها و کاهش قدرت خرید مردم، الگوهای مصرفی را به‌شدت تحت تأثیر قرار داده است.
گرانی لبنیات: یک عامل کلیدی
افزایش قیمت شیر و سایر محصولات لبنی در سال‌های اخیر، تأثیر مستقیمی بر توانایی خرید مردم داشته است. با افزایش هزینه‌های تولید، از جمله قیمت خوراک دام، انرژی، و حمل‌ونقل، کارخانه‌های لبنی مجبور به افزایش قیمت‌ها شده‌اند. این افزایش، مصرف‌کنندگان را به‌سمت جایگزین‌های ارزان‌تر سوق داده و در بسیاری از موارد، منجر به حذف لبنیات از سبد غذایی خانوارها شده است.
برای مثال، یک خانواده متوسط ممکن است به‌جای خرید شیر تازه، به سمت مصرف نوشیدنی‌های ارزان‌تر یا مواد غذایی کم‌هزینه‌تر حرکت کند. این تغییر نه‌تنها بر سلامت عمومی جامعه تأثیر می‌گذارد، بلکه زنجیره تأمین صنعت لبنیات را نیز با بحران روبه‌رو کرده است.
کاهش قدرت خرید و تغییر اولویت‌ها
با افزایش تورم و کاهش درآمد واقعی خانوارها، بسیاری از مردم مجبور به تغییر اولویت‌های خرید خود شده‌اند. در چنین شرایطی، مواد غذایی پایه‌ای مانند نان و برنج، اولویت بیشتری نسبت به محصولات لبنی پیدا کرده‌اند. شیر و لبنیات، به‌دلیل قیمت بالاتر، به‌عنوان یک کالای لوکس تلقی شده و در بسیاری از خانواده‌ها به‌طور کامل حذف شده‌اند.
این مسئله نه‌تنها مصرف داخلی را کاهش داده، بلکه به تولیدکنندگان فشار آورده است. بسیاری از دامداران و کارخانه‌های لبنی کوچک‌تر به‌دلیل کاهش تقاضا، مجبور به کاهش تولید یا حتی تعطیلی شده‌اند.
تأثیرات بر سلامت عمومی
کاهش مصرف شیر و محصولات لبنی، پیامدهای جدی بر سلامت عمومی جامعه دارد. شیر منبعی غنی از کلسیم، ویتامین D و پروتئین است که برای سلامت استخوان‌ها و تقویت سیستم ایمنی ضروری است. کاهش مصرف این مواد مغذی، به افزایش خطر بیماری‌هایی مانند پوکی استخوان، ضعف سیستم ایمنی و مشکلات رشد در کودکان منجر می‌شود.
آمارها نشان می‌دهند که مصرف سرانه لبنیات در ایران به‌شدت پایین‌تر از استانداردهای جهانی است. در حالی که سازمان‌های بهداشتی مصرف روزانه حداقل 250 میلی‌لیتر شیر را توصیه می‌کنند، بسیاری از ایرانیان به‌دلیل قیمت بالا، از این مقدار فاصله زیادی دارند.
سیاست‌های دولتی و نقش یارانه‌ها
دولت‌ها در تلاش برای حمایت از صنعت لبنیات، اقداماتی مانند ارائه یارانه به تولیدکنندگان یا تنظیم قیمت‌ها را انجام داده‌اند. اما این اقدامات اغلب ناکافی یا ناکارآمد بوده‌اند. برای مثال، یارانه‌های ارائه‌شده به‌ندرت به دست مصرف‌کنندگان واقعی می‌رسد و بیشتر در مراحل میانی زنجیره تأمین توزیع می‌شود.
از سوی دیگر، نبود نظارت کافی بر قیمت‌گذاری و توزیع، منجر به سودجویی در برخی موارد شده است. این مسئله اعتماد عمومی به بازار لبنیات را کاهش داده و مصرف‌کنندگان را به سمت بازارهای غیررسمی یا محصولات غیرمجاز سوق داده است.
چه باید کرد؟
برای حل بحران در صنعت لبنیات ایران، اقدامات گسترده‌ای لازم است. یکی از گام‌های اساسی، افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت مصرف لبنیات و پیامدهای منفی کاهش آن است. همچنین، سیاست‌گذاری‌های مؤثر در زمینه حمایت از تولیدکنندگان و تنظیم قیمت‌ها می‌تواند به بازگشت اعتماد عمومی و افزایش مصرف کمک کند.
سرمایه‌گذاری در تکنولوژی‌های نوین تولید و توزیع لبنیات نیز می‌تواند به کاهش هزینه‌های تولید و در نتیجه کاهش قیمت‌ها منجر شود. علاوه بر این، ایجاد کمپین‌های تبلیغاتی برای تشویق مردم به مصرف لبنیات و ارائه تخفیف‌های ویژه به خانواده‌های کم‌درآمد، می‌تواند به بهبود وضعیت فعلی کمک کند.
