به گزارش عددآنلاین، در دنیای مدرن، جمعیت هر کشوری نه تنها بر فرهنگ و سیاست بلکه بر عملکرد اقتصادی آن نیز تأثیر شگرفی دارد. ژاپن و کره جنوبی، دو اقتصاد پیشرفته و صنعتی در شرق آسیا، به‌ویژه در سال‌های اخیر با چالش‌های جمعیتی قابل‌توجهی روبه‌رو شده‌اند که می‌تواند تبعات زیادی بر آینده اقتصادی این کشورها داشته باشد. کاهش نرخ زاد و ولد، افزایش جمعیت سالمندان و مهاجرت کم‌اثر، مسائلی هستند که ساختار جمعیتی این کشورها را به‌شدت تحت‌تأثیر قرار داده‌اند و به تبع آن، در حال شکل‌دهی به دنیای اقتصادی آن‌ها هستند.
چالش‌های جمعیتی ژاپن
ژاپن یکی از مسن‌ترین جمعیت‌ها را در جهان دارد. طبق گزارشات سازمان ملل، در حدود ۲۸ درصد از جمعیت ژاپن بالای ۶۵ سال سن دارند، و این رقم در حال افزایش است. کاهش نرخ زاد و ولد به پایین‌ترین حد خود در تاریخ ژاپن رسیده است. بسیاری از زوج‌ها به دلیل مسائل اقتصادی و اجتماعی، به ویژه هزینه‌های بالا برای تربیت فرزند و فشارهای کاری، ترجیح می‌دهند که فرزند کمتری داشته باشند یا اصلاً بچه‌دار نشوند.
این تغییرات جمعیتی تأثیرات عمیقی بر بازار کار، تولید ناخالص داخلی و سیستم تأمین اجتماعی ژاپن گذاشته است. کاهش نیروی کار جوان و افزایش جمعیت سالمند، باعث افزایش هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و بازنشستگی شده است. در این شرایط، دولت ژاپن مجبور به ایجاد طرح‌هایی برای تأمین منابع مالی برای بازنشستگان و سالمندان شده است.
کاهش نیروی کار
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها برای اقتصاد ژاپن، کاهش نیروی کار فعال است. طبق پیش‌بینی‌ها، جمعیت ژاپن تا سال ۲۰۵۰ حدود ۳۰ درصد کاهش خواهد یافت. این موضوع، فشار زیادی بر بازار کار می‌آورد و می‌تواند موجب کمبود نیروی کار ماهر و متخصص شود. از سوی دیگر، اگرچه ژاپن سیاست‌هایی برای افزایش نرخ مشارکت زنان و افراد مسن در بازار کار اتخاذ کرده است، اما این تغییرات نیز نمی‌تواند جایگزین نیروی کار جوان و پرانرژی شود.
اقتصاد در برابر بازنشستگان
افزایش تعداد سالمندان، به ویژه از آنجا که امید به زندگی در ژاپن بالاست، مشکلات زیادی برای سیستم تأمین اجتماعی به همراه آورده است. هزینه‌های بازنشستگی و مراقبت‌های بهداشتی به شدت افزایش یافته و این به معنی بار بیشتر بر دوش نسل‌های جوان‌تر است. برای حل این مشکل، دولت ژاپن باید به دنبال راه‌حل‌هایی همچون افزایش سن بازنشستگی، کاهش مزایای بازنشستگی، یا حتی مهاجرت نیروی کار باشد.
چالش‌های جمعیتی کره جنوبی
در کره جنوبی نیز، وضعیت مشابهی در حال وقوع است. این کشور با یکی از پایین‌ترین نرخ‌های زاد و ولد در جهان مواجه است و در کنار آن، جمعیت آن به سرعت در حال پیر شدن است. نرخ زاد و ولد در کره جنوبی کمتر از ۱.۰۶ کودک به ازای هر زن است که بسیار پایین‌تر از سطح جانشینی جمعیت (۲.۱ کودک به ازای هر زن) است. این پدیده، که به وضوح در کاهش جمعیت جوان مشاهده می‌شود، به تبع آن، موجب افزایش چشمگیر جمعیت مسن خواهد شد.
بار اقتصادی کاهش نیروی کار
در کره جنوبی نیز کاهش جمعیت فعال در نیروی کار به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تهدیدها شناخته می‌شود. این کشور برای مقابله با این چالش، در حال اجرای سیاست‌هایی برای افزایش میزان مشارکت زنان در بازار کار و ایجاد شرایط بهتری برای پدران و مادران برای تربیت فرزند است. با این حال، تا زمانی که جمعیت جوان به صورت ملموس جایگزین نشود، مشکلات اقتصادی همچنان باقی خواهند ماند.
اثر بر صنعت تکنولوژی و نوآوری
یکی از بخش‌های کلیدی اقتصاد کره جنوبی که به شدت تحت‌تأثیر تغییرات جمعیتی قرار دارد، صنعت تکنولوژی است. کره جنوبی به عنوان یکی از پیشتازان در زمینه تولید محصولات الکترونیکی و دیجیتال شناخته می‌شود. با این حال، کاهش تعداد افراد تحصیل‌کرده و نیروی کار ماهر می‌تواند به توانایی این کشور برای حفظ موقعیت خود در رقابت‌های جهانی لطمه بزند. شرکت‌های بزرگ فناوری در کره جنوبی، مانند سامسونگ و ال‌جی، که وابسته به نیروی کار ماهر هستند، با چالش‌هایی در تأمین نیروی انسانی مواجه خواهند شد.
اثرات جهانی تغییرات جمعیتی در این کشورها
این تغییرات جمعیتی نه تنها بر این دو کشور تأثیرگذار است، بلکه بر اقتصاد جهانی نیز تأثیر خواهد گذاشت. ژاپن و کره جنوبی در زمینه‌های مختلف صنعتی، از جمله الکترونیک، خودرو و کشاورزی، پیشتاز بوده‌اند. کاهش جمعیت فعال در این کشورها می‌تواند بر تأمین جهانی کالاها و خدمات تأثیر بگذارد. همچنین، تغییرات جمعیتی در این کشورها می‌تواند باعث کاهش سرمایه‌گذاری‌های خارجی و تغییرات در تجارت جهانی شود.
مهاجرت و جذب نیروی کار خارجی
برای مقابله با بحران نیروی کار، برخی از این کشورها به سیاست‌های مهاجرتی جدیدی متوسل شده‌اند. در حالی که در گذشته کشورهای آسیایی به دلیل محدودیت‌های فرهنگی و اجتماعی، موانع زیادی برای جذب مهاجران داشتند، اکنون ژاپن و کره جنوبی در تلاش‌اند تا نیروی کار خارجی را جذب کنند. این سیاست‌ها، هرچند که به طور بالقوه می‌توانند مشکلات نیروی کار را کاهش دهند، اما ممکن است با مقاومت‌های فرهنگی و اجتماعی نیز روبه‌رو شوند.
