استریمینگ موسیقی: دروازهای به بازار جهانی یا تلهای برای هنرمندان کوچک؟
حمید بهشتی ، در دهههای اخیر، صنعت موسیقی تغییرات عمدهای را تجربه کرده است. ظهور پلتفرمهای استریمینگ مانند اسپاتیفای، اپل موزیک، یوتیوب و دیگر سرویسهای مشابه، نحوه دسترسی به موسیقی و مدلهای درآمدزایی هنرمندان را بهطور چشمگیری تغییر داده است. پیش از این، درآمد هنرمندان عمدتاً از طریق فروش آلبومها، کنسرتها و امضای قراردادهای تجاری تأمین میشد. اما با گسترش استریمینگ، بسیاری از پرسشها در مورد اینکه آیا این پلتفرمها به هنرمندان کمک کردهاند یا آنها را با چالشهای جدیدی مواجه کردهاند، مطرح شده است.
استریمینگ به هنرمندان این امکان را میدهد که آثار خود را به میلیونها شنونده در سرتاسر جهان عرضه کنند، بدون نیاز به پخش فیزیکی آلبومها یا حضور در فروشگاههای موسیقی. این دسترسی وسیعتر به موسیقی، از لحاظ تئوری، میتواند درآمد بیشتری را برای هنرمندان به همراه داشته باشد. علاوه بر این، استریمینگ به هنرمندان این امکان را میدهد که مخاطبان جدیدی را در نقاط مختلف دنیا جذب کنند و بنابراین، فرصتهای بیشتری برای کسب درآمد از طریق پخش جهانی موسیقی ایجاد میشود.
با این حال، پرسش اصلی این است که آیا این تغییر در مدلهای درآمدزایی واقعاً به افزایش درآمد هنرمندان منجر شده است؟ طبق آمارهای موجود، درآمدهای حاصل از استریمینگ برای بسیاری از هنرمندان بهویژه هنرمندان مستقل یا کمتر شناختهشده، بسیار پایین است. پلتفرمهای استریمینگ معمولاً درصد کمی از درآمد خود را به هنرمندان اختصاص میدهند و این موضوع باعث شده است که بسیاری از هنرمندان شکایت کنند که درآمد واقعی از استریمینگ بسیار کمتر از آن چیزی است که انتظار داشتند.
یکی از دلایل اصلی این کاهش درآمد، این است که برای هر پخش موسیقی در پلتفرمهای استریمینگ، هنرمندان تنها درصدی از مبلغ اشتراک یا تبلیغات بهدست میآورند که در مقایسه با فروش فیزیکی آلبومها یا کنسرتها، مبلغ بسیار کمتری است. طبق گزارشها، هنرمندانی که موسیقیهای آنها بهطور گسترده استریم میشود، باید میلیونها بار پخش شوند تا درآمد قابل توجهی کسب کنند. برای مثال، اسپاتیفای معمولاً برای هر میلیون استریم تنها چند هزار دلار به هنرمندان پرداخت میکند، که این مبلغ برای هنرمندان کوچک یا مستقل ممکن است هیچگونه سود قابل توجهی ایجاد نکند.
علاوه بر این، برای هنرمندان مشهور که موسیقیهایشان در پلتفرمهای استریمینگ میلیونها بار شنیده میشود، درآمد قابل توجهی حاصل میشود، اما این درآمد همچنان نسبت به درآمد حاصل از فروش آلبومها و برگزاری کنسرتها نسبتاً کمتر است. به عبارت دیگر، درآمد حاصل از استریمینگ برای هنرمندان بزرگ معمولاً از طریق حجم بالای شنوندگان جبران میشود، نه از طریق مبلغ پرداختی از هر پخش.
با وجود این مشکلات، استریمینگ هنوز برای بسیاری از هنرمندان مزایای زیادی دارد. علاوه بر دسترسی جهانی به مخاطبان جدید، پلتفرمهای استریمینگ به هنرمندان این امکان را میدهند که بدون وابستگی به شرکتهای بزرگ پخش موسیقی، مستقیماً با طرفداران خود ارتباط برقرار کنند. این ارتباط نزدیکتر با شنوندگان، فرصتی است برای بازاریابی بهتر و درآمد از کانالهای جانبی مانند فروش محصولات، کنسرتها و اشتراکهای ویژه.
در نهایت، نقش استریمینگ در صنعت موسیقی پیچیده است. از یک سو، این پلتفرمها امکان دسترسی بیشتر به موسیقی و بازار جهانی را فراهم کردهاند و از سوی دیگر، مدل درآمدی آنها برای بسیاری از هنرمندان بهویژه هنرمندان مستقل قابلقبول نیست. برای بهبود وضعیت درآمدی هنرمندان، ممکن است نیاز به بازنگری در مدلهای پرداخت استریمینگ و یا معرفی سیستمهای جدیدی برای جبران حقوق هنرمندان باشد.