از گندم تا تورم: چگونه جنگ روسیه و اوکراین اقتصاد جهانی را متزلزل کرد؟
جنگ روسیه و اوکراین یک بحران چندوجهی است که امنیت غذایی و اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار داده است. افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی به‌طور مستقیم به افزایش تورم و کاهش رفاه اقتصادی منجر شده و کشورهای در حال توسعه بیشترین آسیب را از این بحران دیده‌اند.
به گزارش عدد آنلاین، بابک نبی: جنگ روسیه و اوکراین از زمان آغازش تأثیرات عمیقی بر جنبه‌های مختلف اقتصاد و جامعه جهانی داشته است. این جنگ نه‌تنها به بحران‌های سیاسی و امنیتی منجر شده، بلکه تأثیرات گسترده‌ای بر بازارهای جهانی مواد غذایی و اقتصاد بین‌المللی نیز به همراه داشته است. کشورهای درگیر در این مناقشه، به‌ویژه روسیه و اوکراین، به‌عنوان دو بازیگر مهم در بازار جهانی غلات و سایر محصولات کشاورزی شناخته می‌شوند و در پی این جنگ، زنجیره تأمین مواد غذایی جهانی دچار اختلالات شدیدی شده است.
اوکراین و روسیه از بزرگ‌ترین صادرکنندگان گندم، ذرت و روغن‌های گیاهی در جهان به شمار می‌روند. اوکراین به تنهایی نقش بزرگی در تأمین نیازهای غذایی کشورهایی در آفریقا، خاورمیانه و آسیا دارد و هر گونه اختلال در صادرات این کشور به معنای مشکلات جدی در تأمین مواد غذایی برای بخش بزرگی از جمعیت جهان است. با آغاز جنگ و به‌ویژه به دلیل محاصره بنادر اوکراین توسط نیروهای روسیه، صادرات غلات از این کشور به شدت کاهش یافته است. این کاهش شدید در عرضه، به‌طور مستقیم قیمت‌های جهانی گندم و سایر مواد غذایی را تحت تأثیر قرار داده است. از سوی دیگر، تحریم‌های اقتصادی گسترده علیه روسیه نیز توان صادراتی این کشور را مختل کرده و بازارهای جهانی را با بحران‌های بیشتری مواجه کرده است.
افزایش قیمت مواد غذایی که از پیامدهای این جنگ است، فشار اقتصادی شدیدی بر بسیاری از کشورها، به‌ویژه کشورهای در حال توسعه و فقیر وارد کرده است. بسیاری از این کشورها به واردات غلات از روسیه و اوکراین متکی هستند و اکنون با کمبودهای شدید و افزایش هزینه‌های واردات مواجه‌اند. این مسئله باعث شده تا خطر ناامنی غذایی در مناطق مختلف جهان به‌ویژه آفریقا و خاورمیانه افزایش یابد. طبق گزارش‌های سازمان ملل متحد، میلیون‌ها نفر در این مناطق ممکن است به‌زودی با بحران‌های جدی غذایی مواجه شوند. افزایش قیمت مواد غذایی در این کشورها می‌تواند به شورش‌ها و نارضایتی‌های اجتماعی دامن بزند و ناپایداری‌های سیاسی را تشدید کند.
اما تأثیرات جنگ روسیه و اوکراین به این محدود نمی‌شود. افزایش قیمت انرژی به دلیل تحریم‌های اعمال‌شده علیه روسیه، دومین عامل مهمی است که اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار داده است. روسیه یکی از بزرگ‌ترین تأمین‌کنندگان انرژی، به‌ویژه گاز و نفت، در جهان است. با کاهش عرضه انرژی از سوی این کشور و افزایش تقاضای جهانی، قیمت نفت و گاز به شکل قابل توجهی افزایش یافته است. این افزایش هزینه‌های انرژی تأثیر زنجیره‌ای بر صنایع مختلف گذاشته و هزینه تولید را در بسیاری از بخش‌ها افزایش داده است. شرکت‌ها برای جبران این افزایش هزینه‌ها مجبور به بالا بردن قیمت محصولات نهایی شده‌اند که این وضعیت به تشدید تورم در سطح جهانی منجر شده است.
با افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم، بسیاری از کشورها با مشکلات اقتصادی بیشتری دست و پنجه نرم می‌کنند. تورم بالا که تا حد زیادی ناشی از افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی است، به نارضایتی‌های اجتماعی دامن زده و چشم‌انداز اقتصادی جهان را تیره و تار کرده است. این وضعیت نه‌تنها زندگی روزمره مردم در کشورهای فقیر را تحت‌الشعاع قرار داده، بلکه در کشورهای پیشرفته نیز به کاهش سطح رفاه اقتصادی منجر شده است.
جنگ روسیه و اوکراین همچنین منجر به افزایش خطر ناامنی غذایی و ناپایداری سیاسی در بسیاری از مناطق جهان شده است. تاریخ نشان داده است که افزایش ناگهانی قیمت مواد غذایی می‌تواند به شورش‌ها و ناآرامی‌های اجتماعی منجر شود، همان‌گونه که در سال‌های اخیر در برخی از کشورهای خاورمیانه و آفریقا شاهد آن بوده‌ایم. اگر این وضعیت به‌سرعت کنترل نشود، بحران غذایی می‌تواند به ابعاد گسترده‌تری برسد و منجر به بی‌ثباتی‌های جدی در بسیاری از مناطق حساس جهان شود.
برای مقابله با این بحران، اقدامات هماهنگ و سریع بین‌المللی ضروری است. کشورهای توسعه‌یافته و سازمان‌های بین‌المللی باید به کشورهایی که بیشترین آسیب را از این بحران دیده‌اند، کمک کنند. این کمک‌ها می‌تواند شامل ارائه کمک‌های غذایی، حمایت مالی برای واردات مواد غذایی و همچنین ارائه راه‌حل‌های پایدار برای تقویت تولید داخلی در کشورهای آسیب‌پذیر باشد. از سوی دیگر، تلاش برای پایان دادن به جنگ و یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک برای بازگشایی بنادر اوکراین و تسهیل صادرات مواد غذایی از این کشور، یکی از اولویت‌های اساسی جامعه جهانی باید باشد.
در نهایت، جنگ روسیه و اوکراین یک بحران چندوجهی است که امنیت غذایی و اقتصاد جهانی را تحت تأثیر قرار داده است. افزایش قیمت مواد غذایی و انرژی به‌طور مستقیم به افزایش تورم و کاهش رفاه اقتصادی منجر شده و کشورهای در حال توسعه بیشترین آسیب را از این بحران دیده‌اند. تا زمانی که راه‌حل‌های اساسی برای پایان دادن به این جنگ و کاهش تأثیرات منفی آن ارائه نشود، جهان همچنان با چالش‌های بزرگی در زمینه امنیت غذایی و اقتصادی مواجه خواهد بود.
