علی فراهانی ، برنامه‌های تلویزیونی محبوب می‌توانند تأثیرات غیرمنتظره‌ای بر جنبه‌های مختلف زندگی افراد داشته باشند، از سبک زندگی گرفته تا رفتارهای مصرفی و حتی باورهای سیاسی. اما یکی از جالب‌ترین زمینه‌هایی که اخیراً توجه محققان را به خود جلب کرده است، تأثیر برنامه‌های تلویزیونی محبوب بر بازار سهام است. این موضوع از جهاتی قابل تأمل است، زیرا رسانه‌ها به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم می‌توانند بر تصمیمات سرمایه‌گذاری افراد تأثیر بگذارند.
1. قدرت رسانه‌ها بر تصمیمات سرمایه‌گذاران
برنامه‌های تلویزیونی و رسانه‌های بزرگ به دلیل داشتن مخاطبان میلیونی، توانایی بالایی در تأثیرگذاری بر رفتارهای افراد دارند. برنامه‌های محبوبی چون “Shark Tank” یا “Mad Money” که به‌طور خاص بر سرمایه‌گذاری و تجارت تمرکز دارند، می‌توانند اطلاعات و ایده‌های مالی جدیدی به مخاطبان ارائه دهند و بر تصمیمات آن‌ها در بازار تأثیر بگذارند. به‌عنوان مثال، بعد از پخش یک قسمت از برنامه‌ای چون “Shark Tank”، که یک استارتاپ خاص مورد توجه قرار گرفته باشد، سهام این استارتاپ می‌تواند به‌سرعت رشد کند.
همچنین، برنامه‌های تلویزیونی که از قدرت مالی یا ثروت صحبت می‌کنند، می‌توانند مخاطبان خود را به سمت سرمایه‌گذاری‌های خاص یا صنعت‌های خاص هدایت کنند.
2. نمونه‌های تاریخی تأثیر رسانه‌ها
یکی از مشهورترین مثال‌های تأثیر برنامه‌های تلویزیونی بر بازار سهام به برنامه “Oprah’s Book Club” برمی‌گردد. وقتی اپرا وینفری در برنامه خود کتابی را توصیه می‌کرد، سهام ناشر آن کتاب ناگهان با رشد مواجه می‌شد. این اتفاق نشان می‌دهد که توصیه‌های رسانه‌ای، حتی در زمینه‌هایی که به‌طور مستقیم با بازار سهام مرتبط نیستند، می‌توانند باعث تغییرات قابل‌توجه در رفتارهای اقتصادی شوند.
در سال‌های اخیر نیز برنامه‌هایی چون “Squawk Box” که تحلیل‌های زنده از بازار ارائه می‌دهند، می‌توانند در کوتاه‌مدت بازار را تحت تأثیر قرار دهند. تحقیقات دانشگاه MIT نشان داده است که اخبار و اطلاعات ارائه شده در این برنامه‌ها می‌تواند نوسانات کوتاه‌مدت را در بازار سهام تقویت کند.
3. تأثیر روان‌شناختی و اجتماعی
یکی دیگر از تأثیرات برنامه‌های تلویزیونی محبوب بر بازار سهام، جنبه روان‌شناختی آن‌ها است. مخاطبان برنامه‌ها ممکن است بدون انجام تحقیقات دقیق و به‌صرف اعتماد به افراد معروف، تصمیمات سرمایه‌گذاری بگیرند. این رفتار اغلب به اثر هیجان و اعتماد به اطلاعات ناکافی برمی‌گردد. مطالعات انجام شده توسط مؤسسه “Behavioral Finance” نشان داده است که تأثیرات احساسی ناشی از برنامه‌های تلویزیونی می‌توانند به تصمیمات نادرست در بازار منجر شوند.
همچنین، پدیده‌ی “حباب رسانه‌ای” یکی از مواردی است که می‌تواند بازار سهام را تحت تأثیر قرار دهد. این حباب‌ها زمانی به وجود می‌آیند که برنامه‌ها به شدت به یک موضوع یا شرکت خاص می‌پردازند و سرمایه‌گذاران بدون توجه به اصول اقتصادی، تنها با هیجان خرید و فروش می‌کنند. این رفتارها گاهی به رشد کوتاه‌مدت و سپس سقوط‌های ناگهانی سهام منجر می‌شوند.
4. تأثیرات بلندمدت یا کوتاه‌مدت؟
تأثیر برنامه‌های تلویزیونی بر بازار سهام عموماً در کوتاه‌مدت بیشتر قابل مشاهده است. نوساناتی که به دلیل توصیه‌ها یا تحلیل‌های ارائه شده در برنامه‌های تلویزیونی رخ می‌دهد، معمولاً پس از چند روز به حالت عادی بازمی‌گردد. اما در مواردی که برنامه‌ای به‌طور مداوم به یک شرکت یا صنعت خاص پرداخته و آن را معرفی کند، ممکن است تأثیرات بلندمدت‌تری در بازار داشته باشد.
به‌عنوان مثال، برنامه‌هایی که به معرفی فناوری‌های نوین می‌پردازند، می‌توانند سرمایه‌گذاران را به سمت صنایع خاصی مانند هوش مصنوعی یا خودروهای الکتریکی سوق دهند، که در بلندمدت بر رشد آن صنایع و سهام مرتبط تأثیر خواهد گذاشت.
5. نتیجه‌گیری
برنامه‌های تلویزیونی محبوب می‌توانند به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر تصمیمات سرمایه‌گذاران و در نتیجه بر بازار سهام تأثیر بگذارند. این تأثیرات، چه در کوتاه‌مدت و چه در بلندمدت، بسته به نوع برنامه، مخاطبان و اطلاعات ارائه شده متفاوت است. بنابراین، سرمایه‌گذاران باید با احتیاط و آگاهی از تأثیرات رسانه‌ها، تصمیمات مالی خود را بگیرند.
